Książka jest pierwszym w literaturze polskiej (pomijając tłumaczenia) systematycznym wykładem psychopatologii - dyscypliny łączącej psychologiczne, biologiczne i medyczne modele teoretyczne i badania nad zaburzeniami psychicznymi. W odróżnieniu od podręczników amerykańskich uwzględnia międzynarodową, obowiązującą w Polsce klasyfikację zaburzeń psychicznych ICD-10 (WHO, 1992), co ma duże znaczenie praktyczne. Lidia Cierpiałkowska wyczerpująco przedstawiła fundamentalne zagadnienia psychopatologii. Od teorii wyjaśniających zaburzenia psychiczne przez postępowanie diagnostyczne do zagadnień szczegółowych. Wśród nich wiele miejsca poświęciła zaburzeniom na tle organicznym, zaburzeniom spowodowanym używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzeniom afektywnym, schizofrenii, zaburzeniom seksualnym, nerwicowym, zaburzeniom dysocjacyjnym i zespołom zaburzeń pod postacią somatyczną.

Trudno zaprzeczyć istnieniu znacznej zmienności stanów emocjonalnych człowieka w relacjach z otoczeniem społecznym. Okazuje się jednak, że problematyka ta jest rzadko podejmowana w literaturze psychologicznej. Książka, jako jedna z nielicznych (w kraju i na świecie) przedstawia opis stanów emocjonalnych z perspektywy dynamicznej. Składa się z trzech części: w pierwszej opisano podstawowe kwestie teoretyczne, druga dotyczy podmiotowych i społecznych uwarunkowań dynamiki emocji, a w trzeciej przedstawiono problematykę zmienności stanów emocjonalnych sytuacjach trudnych (mobbing, autyzm, stres, opieka paliatywna).

Stosowaną psychologię rehabilitacji wyróżnia autorskie ujęcie problematyki. Decydują o tym trzy cechy książki.Po pierwsze, przedstawiona w niej wiedza psychologiczna, odnosząca się do osób niepełnosprawnych i ich rehabilitacji, skonfrontowana została z doświadczeniami praktycznymi autora książki. Wyniki tej konfrontacji spowodowały, że niektóre z powszechnie przyjmowanych zasad działania psychologów w obszarze rehabilitacji osób z zaburzeniami psychicznymi, urazami mózgu, przewlekłymi chorobami somatycznymi, widocznymi uszkodzeniami ciała są przez Stanisława Kowalika kontestowane.Po drugie, w książce przedstawiono wiele propozycji innego odczytania problemów doświadczanych przez osoby niepełnosprawne i pomocy psychologicznej w ich rozwiązywaniu. Przy czym autorowi nie chodziło o negowanie już istniejących praktyk rehabilitacyjnych, instytucjonalnie uznawanych za poprawne. Bardziej zależało mu na ukazaniu alternatywnych form pracy z osobami niepełnosprawnymi.Po trzecie, wiele z omówionych w książce propozycji pracy psychologa rehabilitacji nawiązuje do tradycji, gdy tworzony był ten dział psychologii stosowanej. Można ją określić jako okres zrównoważonego regulowania praktyki rehabilitacyjnej przez wiedzę naukową i ideały humanistyczne. Natomiast w obserwowanej obecnie sytuacji stopniowej dehumanizacji rehabilitacji, warto ciągle przypominać o tych ideałach, szczególnie gdy pracujemy z osobami niepełnosprawnymi.Stanisław Kowalik (ur. 1947) - profesor dr hab., pracuje w Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu i na SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym (II Wydział Psychologii we Wrocławiu). Ukończył studia psychologiczne i socjologiczne na Wydziale Nauk Społecznych UAM w Poznaniu, a następnie pracował w różnych instytucjach i organizacjach zajmujących się rehabilitacją osób niepełnosprawnych. Jednocześnie prowadził badania naukowe i zajęcia dydaktyczne w Instytucie Psychologii UAM w Poznaniu, Instytucie Pedagogiki UMK w Toruniu, Instytucie Psychologii UKW w Bydgoszczy. Poza psychologią rehabilitacji zajmował się stosowaną psychologią społeczną. Opublikował około 250 artykułów oraz 6 książek, w tym: Uśpione społeczeństwo. Szkice z psychologii globalizacji (2015), Mentalne wspomaganie niepełnosprawnych sportowców (2013, współautor Ryszard Botwina) oraz Psychologia rehabilitacji (2007).

Książka zawiera krytyczny przegląd teorii, które wniosły największy wkład w rozwój psychologii osobowości w ubiegłym i na początkach bieżącego wieku oraz określają kształt współczesnej nauki o osobowości. Panoramiczne ujęcie umożliwia poznanie i wzajemną konfrontację różnych systemów teoretycznych, prezentuje główne zagadnienia psychologii osobowości, daje orientację w nurtach badań.Konstrukcja monografii opiera się na trzech kluczowych kontrowersjach, różnie rozwiązywanych w ramach nauki o osobowości, Są to, po pierwsze - pytanie o charakter motywacji: świadoma czy nieświadoma? Po drugie - problem, jakie czynniki wpływają na zachowanie: cechy uwarunkowane biologicznie czy poznawcza interpretacja sytuacji? Po trzecie - kwestie, jakie programy człowiek realizuje na przestrzeni życia: biologiczne czy intencjonalne? Poszczególne rozdziały ukazują alternatywne lub komplementarne próby odpowiedzi na wiele bardziej szczegółowych pytań i problemów.

Książka zawiera krytyczny przegląd teorii, które wzniosły największy wkład w rozwój psychologii osobowości w ubiegłym i początkach bieżącego wieku oraz określają kształt współczesnej nauki o osobowości. Panoramiczne ujęcie pozwala poznać wzajemną konfrontację różnych systemów teoretycznych, prezentuje główne zagadnienia psychologii osobowości, daje orientację w nurtach badań.

Książka jest pierwszą w języku polskim szeroko zakrojoną prezentacją aktualnych zagadnień teoretycznych i klinicznych na temat zjawisk świadomości i nieświadomości, rozpatrywanych z perspektywy neuropsychologii klinicznej.Opracowana na najwyższym akademickim poziomie, ważna dla badaczy i studentów psychologii, a także dla przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, zainteresowanych procesami świadomego i nieświadomego funkcjonowania człowieka w normie i patologii neurologicznej.Z recenzji prof. Dr hab. Danuty Kądzielawy

Rozdział 1. Istota ujęcia zjawisk świadomości i nieświadomości w neuropsychologii klinicznej * 1.1. Zjawiska świadomości i nieświadomości jako przedmiot analiz w neuropsychologii klinicznej - założenia teoretyczne i pragmatyczne * 1.2. Charakterystyka organizacji procesów świadomości * i nieświadomości oraz relacji między nimi * 1.3. Neuronalne korelaty organizacji procesów świadomych i nieświadomych * 1.4. Neuropsychologiczne propozycje taksonomii i klasyfikacji * mózgowych zaburzeń świadomości i nieświadomości * 1.5. Podsumowanie * Rozdział 2. Globalne i przetrwałe zaburzenia świadomości w schorzeniach mózgu - taksonomia, klasyfikacja, wielorakość objawów a rodzaj patologii neuronalnej * 2.1. Wstępna charakterystyka globalnych zaburzeń przytomności i świadomości z perspektywy neuropsychologii klinicznej * 2.2. Założenia taksonomii i klasyfikacji przejawów GZŚ * 2.3. W wskaźniki behawioralne globalnych zaburzeń świadomości - zasady i narzędzia oceny stanu pacjentów * 2.4. Mózgowe mechanizmy globalnych zaburzeń przytomności i świadomości * 2.5. Założenia i hipotezy badań wskaźników mózgowych niebehawioralnych w globalnych zaburzeniach przytomności i świadomości * 2.6. Podsumowanie * Rozdział 3. Anozognozja jako selektywne zaburzenia świadomości w różnych deficytach neuropsychologicznych * 3.1. Rozwój badań, kształtowanie się poglądów, próby określenia istoty anozognozji * 3.2. Charakterystyka anozognozji - obraz kliniczny * 3.3. Wielopłaszczyznowe interpretacje zjawiska anozognozji w ujęciu neuropsychologii * 3.4. Podsumowanie * Rozdział 4. Opis zaburzeń neuropsychologicznych w kategoriach dysocjacji i dyskoneksji * 4.1. Zasady wyodrębnienia cech dysocjacji w różnych deficytach neuropsychologicznych * 4.2. Neuropsychologiczne interpretacje dysocjacji procesów * świadomych i nieświadomych * 4.3. Zespoły dyskoneksji - rozdwojenie świadomości * 4.4. Podsumowanie * Rozdział 5. Neuronalne podłoże procesów świadomomych i nieświadomych a rozwój wiedzy o związkach między mózgiem i psychiką w neuropsychologii klinicznej * 5.1. W kierunku systemowych ujęć wyjaśniających neuronalne uwarunkowania i organizację psychologiczną procesów świadomych i nieuświadamianych * 5.2. Implikacje kliniczne wiedzy neuropsychologicznej o euronalnych korektach procesów świadomych i nieuświadamianych * 5.3. Badania zaburzeń świadomości w neuropsychologii klinicznej a nowe osiągnięcia z dziedzin biotechnologicznych *

Przymiotnikiem, który chyba najczęściej towarzyszy słowu "decyzja", jest przymiotnik "racjonalna", bądź "nieracjonalna". Ten pierwszy przymiotnik chętnie stawiamy wtedy, gdy mówimy o decyzjach własnych, ten drugi - wtedy, gdy mówimy o decyzjach innych. Ale to nie ta stronnicza praktyka zadecydowała o tytule obecnej książki. Zadecydował powszechnie przyjęty podział teorii decyzji na normatywną i opisową. Pierwsza formułuje zasady racjonalnego podejmowania decyzji, druga pokazuje błędy popełniane przy podejmowaniu decyzji.Poza zatarciem ostrych granic między teorią normatywną i opisową, w badaniach nad podejmowaniem decyzji nastąpiła ostatnio jeszcze jedna charakterystyczna zmiana. Tradycyjnie normatywną teorią decyzji zajmują się ekonomiści, matematycy lub logicy, a teorią opisową - przede wszystkim psycholodzy. Ostatnio jednak, w ramach tzw. ekonomii eksperymentalnej (zwanej także behawioralną), coraz więcej ekonomistów zaczęło zajmować się nie tylko normatywną, ale także opisową teorią decyzji.(.) nie wykluczając studentów innych kierunków nauk społecznych (socjologii, politologii, zarządzani, czy marketingu), książka ta była pisana przede wszystkim z myślą o studentach psychologii i ekonomii. To z ich strony oczekiwałbym nie tylko przyswojenia sobie, lecz także kontynuacji badań opisanych w tej książce. Ilekroć się to zdarzy, wysiłek włożony w tę pracę uznam za opłacalny.(ze Wstępu)

Rozdział 1. Sytuacje decyzyjne i ich klasyfikacja * 1.1. Problemy i drzewa decyzyjne * 1.2. Klasyfikacja sytuacji decyzyjnych * 1a. Święty Tomasz z Akwinu "określa" podstawowe typy sytuacji decyzyjnych * 1b. Z książki Jerome K. Jerome, Trzech panów w łódce (nie licząc psa) * 1.3. Normatywna i opisowa (behawioralna) teoria decyzji * 1.4. Coś z życia: nadmierna wiara we własne racje * 1.5.Podsumowanie * Część I. Wybory wieloaspektowe * Rozdział 2. Sformułowanie problemu decyzyjnego - podstawowe elementy decyzji * 2.1. Określenie problemu decyzyjnego * 2a. Przyjmowanie nieuświadomionych założeń * 2b. Nieprzyzwoita propozycja pułkownika Sutpena * 2.2. Typowe błędy przy wyborze perspektywy * 2c. Jak przyjęta perspektywa może zmieniać nasze decyzje: zgubiony bilet - zgubione pieniądze * 2d. Czy wyciąć kłopotliwe drzewo w ogrodzie? * 2.3. Podstawowe elementy procesu decyzyjnego * 2e. Kto jest decydentem? * 2f. Jak uniknąć namolnych przewodników turystycznych w Indiach? * 2g. Czy wymienić redaktorkę? * 2.4. Podsumowanie * Rozdział 3. Poszukiwanie informacji * 3.1. Zewnętrzne źródła informacji * 3a. Jaki proszek do prania wybrać? * 3b. Uczciwy kelner z PRL * 3.2. Wewnętrzne źródła informacji-pamięć * 3.3. Wewnętrzne źródła informacji-wnioskowanie * 3.4. Podsumowanie * Rozdział 4. Użyteczność, preferencje i postulaty ich racjonalności * 4.1. Teoria popytu i założenie malejącej krańcowej użyteczności * 4.2. Postulaty racjonalności wobec preferencji decydenta i ich naruszanie * 4.3. Wielowymiarowa funkcja użyteczności * 4a. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga V * 4.4. Pojęcie użyteczności doświadczanej * 4.5. Podsumowanie * Rozdział 5. Strategie wyboru * 5.1. Przykład i pojęcie strategii wyboru * 5.2. Proste strategie wyboru * 5.3. Zasada kompensacji i strategia Maksymalizacji Addytywnej Użyteczności (MAU) * 5a. Strategia Beniamina Franklina * 5.4. Wybór strategii wyboru * 5.5. Analiza decyzyjna-pomoc w podejmowaniu decyzji * 5b. Czy można porównać wartości materialne i moralne? * 5.6. Podsumowanie * Rozdział 6. Pułapki oceniania * 6.1. Przeddecyzyjna stronniczość ocen * 6a. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga V * 6.2. Przenoszenie ocen z jednych zadań na inne: efekt "aureoli" * 6.3. Efekt pierwszeństwa * 6.4. Efekty kontekstu * 6.5. Efekty sformułowania * 6.6. Czy można przezwyciężyć błędy oceniania? * 6.7. Podsumowanie * Rozdział 7. Decyzje i emocje * 7.1. Czym są emocje? * 7.2. Skutki pozytywnego i negatywnego nastroju * 7.3. Heurystyka afektu * 7.4. Emocje i racjonalność: czy emocje są wrogiem racjonalności? * 7a. Reklama * 7.5. Myślenie kontrfaktyczne i żal * 7b. Kiedy wolimy mniej pieniędzy niż więcej * 7.6. Przewidywanie przyszłych emocji * 7c. Ludowa anegdota o niebezpieczeństwach picia wódki * 7.7. Podsumowanie * Rozdział 8. Preferencja czasu teraźniejszego i problemy samokontroli * 8.1. Preferencja czasu teraźniejszego i zachowania impulsywne * 8.2. Funkcja dyskontowa * 8.3. Wielkość dyskontowania zysków i strat * 8.4. Wielkość dyskontowania kwot większych i mniejszych * 8.5. Opóźnianie i przyspieszanie * 8.6. Różnice indywidualne w wielkości dyskontowania * 8.7. Potrzeba polepszania swojej sytuacji * 8.8. Samokontrola * 8.9. Zewnętrzne ograniczenie swobody * 8.10. Podsumowanie * Rozdział 9. Decyzje zawierające konsekwencje moralne * 9.1. Czym jest moralność? * 9a. Błąd naturalizmu * 9b. Który podział jest sprawiedliwy? * 9.2. Konsekwencjalizm i deontologizm * 9c. Deontologiczna decyzja Sezostrysa * 9.3. Skąd pochodzą oceny moralne: "z rozumu" czy "z uczuć"? * 9.4. Normy moralne i decyzje * 9.5. Zniekształcanie ocen moralnych * 9.6. Podsumowanie * Część II. Decyzje w warunkach ryzyka i niepewności * Rozdział 10. Decyzje w warunkach ryzyka * 10.1. Decyzje w warunkach niepewności i ryzyka * 10.2. Kiedy podejmować ryzyko - zasada maksymalizacji oczekiwanej wartości * 10.3. Teoria oczekiwanej użyteczności von Neumanna i Morgensterna * 10.4. Paradoks Allais - krytyka teorii oczekiwanej użyteczności * 10.5. Pomiar stosunku jednostki do ryzyka * 10.6. Teoria subiektywnie oczekiwanej użyteczności Savage`a * 10.7. Teoria perspektywy * 10a. Święty Augustyn o znaczeniu punktu odniesienia * 10.8. Podsumowanie * Rozdział 11. Liczenie i szacowanie prawdopodobieństw * 11.1. Prawdopodobieństwa proste, łączne, warunkowe * 11.2. Zmienianie oceny prawdopodobieństwa w obliczu nowych informacji * 11a. Czy uwierzyć w pożar? * 11b. Czy, korzystając z twierdzenia Bayesa, Niemcy powinni uwierzyć, że Brytyjczycy rozszyfrowali Enigmę? * 11.3. Czym są i skąd się biorą prawdopodobieństwa? * 11.4. Metody szacowania prawdopodobieństw subiektywnych * 11 c. In dubio pro reo i koło prawdopodobieństwa * 11.5. Podsumowanie * Rozdział 12. Heurystyczne metody oceny prawdopodobieństwa * 12.1. Heurystyka reprezentatywności * 12a. Czy istnieje telepatia i czy zależy od nastroju? * 12.2. Zasada zakotwiczenia * 12b. Kiwanie i kręcenie głową * 12c. Jak działają agitatorzy? * 12.3. Zasada dostępności psychicznej * 12d. Po ataku terrorystycznym spada liczba turystów * 12e. Czy we Wszechświecie istnieją inne cywilizacje? * 12f. Czy biznesmeni są przestępcami, a duchowni - pedofilami? * 12.4. Optymizm * 12.5. Błędy dopasowywania do siebie przekonań i pragnień * 12g. Ryzykowna decyzja startu z oblodzeniem * 12h. Bajka La Fontaine`a, Lis i winogrona * 12.6. Podsumowanie * Rozdział 13. Krótkowzroczność i trzymanie się wcześniejszych postanowień * 13.1. Wybory krótkowzroczne * 13a. Planowanie czasu * 13.2. Ignorowanie kosztów utraconych korzyści * 13.3. Trzymanie się wcześniejszych postanowień * 13b. Dlaczego przy adoptowaniu dziecka rodzice trafiają na najlepszy wybór? * 13.4. Podsumowanie * Rozdział 14. Grupowe podejmowanie decyzji * 14.1. Pozytywne i negatywne skutki grupowego podejmowania decyzji * 14.2. Metody wyboru społecznego * 14a. Asymetria między zwolennikami skazania i uniewinnienia * 14.3. Analityczna technika wyborów grupowych * 14.4. Inteligentne i nieinteligentne systemy oceniania * 14.5. Kiedy decydenci korzystają z rad * 14.6. Podsumowanie * Rozdział 15. zastosowania teorii decyzji z ryzykiem: hazard, inwestowanie, przedsiębiorczość * 15.1. Hazard - dlaczego ludzie grają? * 15a. Fiodor Dostojewski, Gracz * 15b. Przesądy Chińczyków dotyczące hazardu * 15.2. Inwestowanie * 15c. Globalne ocieplenie czy globalne ochłodzenie? * 15d. Oszustwa typu "pump-and-dump" (nakłanianie do kupna tanich akcji anonimowej firmy, aby sztucznie podbić ich cenę) * 15.3. Przedsiębiorczość i podejmowanie ryzyka * 15e. Czy alkohol sprzyja podejmowaniu ryzyka * 15.4. Podsumowanie * Rozdział 16. Decyzje w stanie niepewności * 16.1. Unikanie niejasności * 16.2. Kryteria wyboru w warunkach niepewności * 16.3. Wybory w warunkach niewiedzy * 16a. Co miał zrobić rząd angielski wobec problemu choroby "wściekłych krów" * 16b. Jakie piwo zamówić? * 16.4. Podsumowanie * Rozdział 17. Percepcja i komunikowanie ryzyka * 17.1. Czym jest ryzyko: pomiar ryzyka * 17.2. Spostrzeganie względnej częstości zdarzeń * 17.3. Skłonność do ekstremalnych reakcj i wobec ryzyka * 17.4. Jakościowe wymiary spostrzegania i oceny ryzyka * 17.5. Przekazywanie informacji o prawdopodobieństwie * 17.6. Podsumowanie * Rozdział 18. Oceny ekspertów * 18.1. Diagnozy, prognozy, oceny * 18a. Ojciec Józef Bocheński o dziennikarzach jako ekspertach * 18.2. Trafność ocen ekspertów * 18.3. Dwie procedury formułowania ocen * 18.4. Wagi oparte na intuicjach ekspertów * 18.5. Dlaczego nie wykorzystuje się oceniania opartego na procedurach aktuarialnych? * 18.6. Nadmierna pewność siebie * 18.7. Podsumowanie

Przegląd współczesnego stanu wiedzy o naturze ludzkiej seksualności.

Książka: - przystępnie wyjaśnia psychologiczne podstawy seksualności oraz typowe dla każdego wieku zachowania seksualne; - wyczerpująco opisuje przebieg wczesnych stadiów kształtowania płciowości i analizuje ich konsekwencje dla prawidłowego i zaburzonego przebiegu rozwoju seksualnego; - opisuje proces formowania się tożsamości jako ramę dla powstawania tożsamości płciowej; - obala mity na temat aseksualności ludzi starych; - przybliża zagadnienia związane z promocją zdrowia seksualnego i kształtowaniem zachowań prozdrowotnych w obszarze aktywności seksualnej; - przedstawia zagrożenia, jakie niesie dla związku dorosłych zazdrość, miłość i agresja w jego zdrowym i patologicznym wymiarze. [Opis pochodzi od wydawcy].